Net als de vlier kom je tijdens je wandeling door het Waalbos ook de lindeboom tegen. Hieronder vertellen we je iets meer over deze imposante bomen.
Uiterlijk en herkenning
De linde (Tilia) is een boom die tot de kaasjeskruidfamilie behoort, met wereldwijd ongeveer 25–30 soorten. In Nederland zijn de winterlinde, zomerlinde en de Hollandse linde het bekendst. Opvallend zijn de hartvormige, gezaagde bladeren en de geurige, lichtgroene bloemen die in de zomer bloeien. De linde heeft een brede, dichte kroon tot op de grond en bereikt meestal een hoogte van 25–30 meter.
Levenscyclus en ecologie
Lindebomen bloeien pas vanaf hun 20e tot 30e levensjaar, maar kunnen zeer oud worden; soms wel tot 1000 jaar. Ze groeien het liefst op een vochtige, kalkhoudende bodem. De nectar trekt bijen en hommels aan, maar wanneer de nectar op is, worden insecten door de geur toch gelokt – soms met fatale gevolgen voor hommels. Na de bloei ontstaan kleine, nootachtige vruchten, die dankzij het schutblad met de wind verspreid worden.
Rol in natuur en stadsbeeld
De dichte bladkroon maakt de linde gewild als leiboom of knotboom, bijvoorbeeld om voor verkoeling te zorgen. Maar lindes zijn gevoelig voor plagen, zoals de lindebladluis, die honingdauw afscheidt waarop roetdauwschimmel groeit, waardoor bladeren zwart kleuren. Ook zijn diverse insecten afhankelijk van de linde, zoals de rups van de lindepijlstaart en andere vlindersoorten.
Historie en volkscultuur
De linde speelde in vroegere tijden een belangrijke rol in dorpen en steden. Onder de linde werd rechtgesproken (“bij klimmende zon”), vergaderd, gefeest en zelfs getrouwd. De boom gold als heilig bij de Kelten en Germanen, waar bijvoorbeeld de godin Freya werd vereerd. Karel de Grote stimuleerde in de 8e eeuw al het aanplanten van lindes op centrale plaatsen. De boom kreeg verschillende snoeivormen: de étagelinde, met meerdere “etages” in de kroon, stond symbool voor de verbinding tussen mensen en het goddelijke.
Gebruik van lindeboom en -bloesem
Lindehout is licht, zacht en eenvoudig te bewerken – geliefd voor beeldhouwwerk, speelgoed, meubels en muziekinstrumenten. Ook werd het lindehout als “heilig hout” bestempeld in kerken. Lindebloesem werkt kalmerend, stimuleert de weerstand en verzacht de luchtwegen. Daarom wordt lindebloesemthee gebruikt bij verkoudheid en griep, vaak samen met vlierbloesem. Eetbare delen: Jonge lindebladeren zijn goed te eten als salade; later in het seizoen kunnen ze als spinazie gekookt worden. Ze bevatten vitamine B, C en E en mineralen als calcium en magnesium.