Stichting Natuurbeheer Waalbos heeft in de maand januari in bezoekerscentrum de IJsvogel een tentoonstelling over het ontstaan van het landschap van het eiland IJsselmonde en het Waalbos neergezet.
Via verschillende kaartjes is het ontstaan van het landschap van het eiland IJsselmonde door natuur en mens te zien.
Vorming van het landschap
In vroege tijden is het landschap gevormd door natuurlijke processen. Na de ijstijd steeg de zeespiegel snel. Hierdoor werden strandwallen gevormd met daarachter dikke veenpakketten. In die tijden leefden mensen op donken en van de jacht. Langzamerhand wordt het veen ontgonnen en begint de landbouw. De natuur heeft dan nog steeds grote invloed door grote overstromingen waardoor veen weer wordt weggeslagen.
Vanaf 1000 start men met bedijkingen. Rond 1300 waren alle polders van het eiland IJsselmonde bedijkt met een eigen waterhuishouding door lozen van overtollige water op boezems met sluisjes, hand- en paardenmolens. Door landgebruik werden waterstanden verder verlaagd en zette de bodemdaling in.
Steden ontstaan
Dordrecht ontstond in de elfde eeuw en was toen een belangrijke stad. Rotterdam ontstond pas in 1250 toen de Schie en de Rotte werden afgedamd en ter plaatse een haven ontstond.
Omstreeks 1850 was Rotterdam nog uitsluitend gelegen aan de noordzijde van de Nieuwe Maas. IJsselmonde was toen een eiland en had alleen veerverbindingen. Uitbreiding van de stad Rotterdam op de zuidoever van de Nieuwe Maas kwam pas tot uitvoering door de industriële ontwikkeling van Feijenoord in 1870 waar de Spoorweghaven en de Binnenhaven werden aangelegd.
Wegenaanleg
Daarna ging het snel en werd een spoorverbinding aangelegd. Met het eerste rijkswegenplan uit 1927 kwamen ook de snelwegen op het eiland IJsselmonde tot stand. In 1938 en 1939 wordt op IJsselmonde Rijksweg A16 en A15 (oostelijke deel) aangelegd. Het westelijke deel van de A15 wordt in 1972 en in 1980 aangelegd. In 1967 wordt Rijksweg A4 en de Beneluxtunnel aangelegd en in 1969 wordt de A29 aangelegd tegelijk met Heinenoordtunnel. In de periode 1997-2007 wordt de Betuwespoorlijn aangelegd. In 2009 wordt de Hogesnelheidslijn over IJsselmonde aangelegd.
Rijsoord
Voor 1300 was de Waal bij Rijsoord een brede rivier en lag de Zwijndrechtse Waard tegen de Hoeksche Waard aan. De Maas liep dwars door de Hoeksche Waard ter hoogte van de Binnenmaas. Bij latere overstromingen ontstond de Oude Maas en werden de Waal en de Devel afgedamd.
Ambachtsheerlijkheden
Vanaf 1236 werd het graafschap Holland opgedeeld in verschillende baljuwschappen en ambachtsheerlijkheden met een ambachtsheer aan het hoofd. De ambachtsheer was bevoegd tot lagere rechtspraak en tot het innen van belastingen en was verantwoordelijk voor de aanleg en het onderhoud van wegen, dijken, kanalen, polders en molens en het bieden van bescherming aan de mensen die het land bewerkten. In de Bataafse-Franse tijd (1794 tot 1814) werden ambachtsheren vervangen door burgemeesters en ontstond de Grondwet.
Bezoekerscentrum de IJsvogel
De tentoonstelling is de hele maand januari te zien in bezoekerscentrum de IJsvogel.
Adres: Waalweg 9a, 2988CH Ridderkerk
Openingstijden
Woensdag: 13:00 - 17:00 uur
Zaterdag: 10.00 - 17:00 uur
Zondag: 10.00 - 17:00 uur